شهر سلماس(bajara selmas)

قدمت سلماس به زمان مادها می رسد و در زمان هخامنشيان « زاروند » نام داشته است. سلماس یکی از شهرستان های استان ارومیه است که در ناحیه ی مرکزی استان واقع شده است. اساس اقتصاد این شهرستان بر کشاورزی و دام داری استوار است. درياچه اروميه، گردنه قوشچی و چشمه های آب گرم از جاذبه های طبيعی شهرستان سلماس به شمار می روند. اماکن و بناهای تاريخی از جمله كليسای سنت جرج، قلعه گؤور چين قلعه، سد ها و دخمه های قديمی زيادی در اين شهرستان وجود دارند که از آثار تاريخی شهرستان سلماس بوده و گردشگران را به سوی خود جذب می کنند.

مکان های دیدنی و تاریخی
درياچه اروميه، گردنه قوشچی و چشمه های آب گرم از جاذبه های طبيعی شهرستان سلماس به شمار می آیند. اماکن و بناهای تاريخی از جمله كليسای سنت جرج، قلعه گؤور چين قلعه، سد ها و دخمه های قديمی زيادی نیز در اين شهرستان وجود دارند که از آثار تاريخی شهرستان سلماس به شمار می آيند.

کشاورزی و دام داری
شهرستان سلماس دارای اقتصاد كشاورزی و دام داری است و عمده ی محصولات آن شامل: انواع محصولات كشاورزی، ‌فرآورده های دامی و خشک بار است. به علت پرورش زنبور عسل، صادرات عسل اين شهرستان دارای اهمیت زیادی است. محصولات کشاورزی این منطقه را گندم و جو، چغندرقند، توتون ، نخود و لوبيا، تخم كدو، خربزه، سيب زمينی، هندوانه، زردآلو، و گردو تشکیل می دهد. كوهستانی بودن منطقه سبب وجود مراتع نسبتا خوب در منطقه شده و انواع دام و فرآورده های دامی از جمله روغن، كره و پنير و. . از محصولات صادراتی شهرستات سلماس به شمار می آیند. هم چنين پرورش زنبور عسل و تهيه عسل از اشتغالات مردم است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
با توجه به حفاری های به عمل آمده از تپه تبان قدمت سلماس به زمان مادها می رسد و در زمان هخامنشيان «زاروند» نام داشته است. سلماس در دوره ی اشكانيان و ساسانيان جزو ايالت پرسرمينا بوده كه گاه به آتورپاتكان و زمانی به ارمنستان وابسته بوده است. اين شهر در دوره اشكانيان يكی از ايالت های حايل بين ايران و روم بود و شاهان اشكانی اهميت زيادی به مطيع بودن تمام ارمنستان به ايران داده بر سر اين ايالت بارها با روميان جنگنديد. پس از شكست خسرو اشكانی، زاروند به ضميمه متصرفات ساسانيان درآمد. از اين سلسله تخت سنگی در كوه پيرچاوش بر سر راه اروميه به سلماس، به يادگار باقی مانده كه بر آن شكل دو نفر سوار بر اسب حكاكی شده است. وجود كليسا و گورستان های متروكه مسيحی و سكونت فعلی ارامنه در بعضی روستاهای پيرامون اين شهر، همه گواه بر سكونت ارامنه از روزگاران کهن در اين منطقه است. در روزگار مغول وجود دژهای استوار و نزديكی سلماس به درياچه اروميه كه خود مانعی طبيعی محسوب می شد، مورد توجه بود. در دوره ی ايلخانان، به دستور هلاكوخان، برای نگه داری گنجينه هايی كه بر اثر غارت شهرها از جمله بغداد به دست آورده بود، عمارتی مستحكم در نزديكی سلماس ساخته شد. در اين روزگار،  سلماس از آبادانی برخوردار بوده است.
چنان كه از شواهد تاريخی و جغرافيايی بر می آيد، اين منطقه در گذشته دارای بافتی روستايی بوده، اما به دليل مركزيت ارتباطی – تجاری، گسترش مبادلات بازرگانی، بازارهای هفتگی و جذب خدمات به صورت شهر درآمده است. در سال 1309 شهر در اثر زلزله ای كاملا ويران شد. از اين رو مردم، شهر ديگری را با معيارهای جديد شهرسازی در كنار بقايای شهر ويران سلماس ساختند.

مشخصات جغرافيايي
سلماس یکی از شهرستان های استان ارومیه است که در ناحیه ی مرکزی استان واقع شده است. مرکز شهرستان سلماس در 44 درجه و 46 دقيقه درازای خاوری و 38 درجه و 11 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1350 متری از سطح دريا قرار گرفته است. سلماس از شمال به خوی، از جنوب به اروميه، از خاور به درياچه اروميه و از باختر به مرز ايران و تركيه منتهی می شود. این شهرستان در 80 كيلومتری شمال اروميه در مسير راه های اصلی اروميه – خوی و خوی – اروميه – تبريز قرار گرفته است. شهر سلماس در منطقه ای دشتی واقع شده و رود زواد از 3 كيلومتری جنوب شهر عبور می كند و آب و هوای آن در قسمت های مرزی و كوهستانی سردسير و در ساير نقاط معتدل و خشک است. مسیرهای دسترسی به این منطقه عبارت اند از:
- مسیر سلماس – خوی به سوی شمال خاوری به درازای 46 كيلومتر.
- مسیر سلماس – تبريز به درازای 168 كيلومتر.
- مسیر سلماس- اروميه به سوی جنوب به درازای 80 كيلومتر.
- مسیر فرعی سلماس – تازه شهر به سوی جنوب باختری به درازای 12 كيلومتر.